Bostherapie voor positieve mentale gezondheidstoestanden

Het Europese project Forest4Youth is ontstaan uit de samenwerking tussen het Neuropsychiatrisch Centrum Saint-Martin en de Koninklijke Belgische Bosbouwmaatschappij (KBBM), om jongeren opnieuw in contact te brengen met de natuur.

Deze initiatief heeft als doel opgenomen jongeren een meeslepende boservaring te bieden, als antwoord op de groeiende behoefte aan innovatieve oplossingen voor mentale gezondheid. Het project, bekend om zijn vernieuwende aanpak, werd behandeld in een speciaal artikel op Planet Health, waarin de rijkdom van deze samenwerking tussen zorgverleners en bosbouwers wordt geïllustreerd.

Bekijk hieronder het gesprek tussen beide hoofdrolspelers:

Hoe is dit project ontstaan?

Dr. François-Xavier Polis, verantwoordelijke van de jongerenafdeling L’Athanor in het CNP Saint-Martin: "De oorspronkelijke vaststelling was dat jongeren in onze afdeling de neiging hadden zich terug te trekken in hun kamer, waardoor we vreesden dat er bij hen een soort opsluiting binnen de afdeling zou ontstaan. Daarom wilden we verschillende initiatieven bedenken die deze jongeren naar buiten zouden brengen. Dit idee is ontstaan uit mijn ontmoeting met Philippe de Wouters, mede-eigenaar van een werkelijk betoverend bos in Waals-Brabant, waar een heel bijzondere sfeer heerst."

Philippe de Wouters, directeur van de KBBM: "Onze ervaring als bosbouwer is werken in een complex en levend ecosysteem. Vandaar onze wens om jongeren uit hun vier muren te halen en hen onder te dompelen in een levendige omgeving, waar iedereen, jong en minder jong, zijn plaats heeft."

Hebben deze bostherapieën hun effectiviteit al bewezen?

Dr. Polis: "Ik spreek liever in termen van ervaring dan in termen van resultaten. Het doel is niet dat de jongeren als proefkonijnen dienen om koste wat het kost effecten te observeren, maar wel dat we profiteren van dit verblijf in het bos en van deze ontkoppeling van tijd en schermen, zodat er iets gebeurt, iets in de orde van verwondering."

Welke acties zijn gepland in dit 4-jarige project?

Ph. de Wouters: "Vanuit bosbouwkundig oogpunt gaat het erom verschillende activiteiten met jongeren te testen om die te identificeren die de meeste impact op hen zullen hebben. Onze aanpak van therapeutische bossen – die gedefinieerde gezondheidsvoordelen kunnen bieden – strekt zich ook uit tot stedelijke groene ruimtes: het bos alleen zou de hoeveelheid mogelijke aanvragen niet aankunnen. Daarom is het essentieel in ons project om deze stedelijke groene ruimtes te betrekken, vooral omdat de geplande activiteiten van korte duur kunnen zijn. Ook maakt augmented reality deel uit van het project, om deze natuur en haar effecten toegankelijk te maken voor degenen die er niet toe in staat zijn, bijvoorbeeld als ze in het ziekenhuis liggen."

Is de deelname van bosbouwers aan dit project belangrijk voor de zorgverleners?

Dr. Polis: "In gezelschap van een bosbouwer opent de blik op het bos zich echt. Je voelt die behoefte aan delen en doorgeven. Zonder de bosbouwers zou ons project leeg zijn. Tegelijkertijd wilde ik ook graag onze dagelijkse praktijk delen, na 2 jaar ervaring. Bovendien verheugen we ons er, dankzij dit Europees fonds, op om andere projectteams te ontmoeten die onze praktijken kunnen verrijken."

Ph. de Wouters: "Onze wens is dat het bos niet wordt gezien als een consumptieobject, maar als een levend geheel dat in verbinding staat met jongeren. In overleg met de therapeuten en de bosbouwer die bij dit project betrokken zijn, willen we ook dat de jongeren vertrekken nadat ze iets nuttigs en goeds voor het bos hebben gedaan. Want om ons goed te doen, moet het bos zelf ook gezond zijn."

Vandaar het belang van een goede intersectoriële samenwerking?

Ph. de Wouters: "Het is het kruispunt van twee sectoren die op het eerste gezicht niets met elkaar te maken hebben. Het grootste resultaat is het creëren van iets samenhangends tussen twee werelden door gemeenschappelijke belangen te vinden, die ze moeten versterken om in de toekomst soortgelijke projecten te bouwen."

Dr. Polis: "Het is belangrijk duidelijk te maken dat psychiatrie niet alleen bestaat uit medicatie en opsluiting, maar ook uit met jongeren het bos ingaan, met de ambitie dat dit pilootproject zich overal een beetje kan verspreiden."

---